کد بورسی چیست؟ آموزش نحوه دریافت کد بورسی

هر فرد در هر کشوری متولد میشود بلافاصله دارای کد هویتی مخصوص قوانین آن کشور میشود. در ایران هرکس کد ملی اختصاصی خود را دریافت میکند تا بتواند از هر گونه خدمات کشور استفاده کند.این کد مانند اثر انگشت برای هرشخص منحصر به فرد است. ورود و فعالیت در بازار بورس نیز مستلزم داشتن یک کد منحصر به فرد است که کد بورسی نامیده می‌شود. با دریافت کد بورسی، می توانید اوراق بهادار موجود در بازار بورس، فرابورس، اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق تسهیلات مسکن و… را معامله نمایید. برای آشنایی کامل با مفهوم کد بورسی ،آموزش نحوه دریافت آن و جزئیات پیرامون این موضوع همراه با ویدیو آموزشی  دریافت کد بورسی در انتها،بنابراین با ما تا پایان مقاله همراه باشید.

کد بورسی چیست؟

کد بورسی یک کد منحصر به فرد است که مهم‌ترین ابزار فعالیت سرمایه‌گذاران در بورس است. کد بورسی یا کد سهامداری کدی است که با آن هر فرد حقیقی و حقوقی در بازار بورس شناسایی می‌شود.هر فرد تنها یکبار می‌تواند نسبت به دریافت کد بورسی اقدام‌ کند.
ساختار این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی یا شرکت و موسسه به همراه کد پنج رقمی بصورت تصادفی میباشد که توسط سازمان بورس مشخص میشود. بطور مثال شخصی بنام رحیمی قصد افتتاح حساب معاملاتی را دارد. پس از تکمیل مدارک و انجام مراحل نهایی ثبت‌نام دارای کد رحی۱۴۳۱۵ میشود.
کد بورسی یک کد یکتا است.اما شما درصورتی‌که تمایل داشته باشید می‌توانید در چند کارگزاری اقدام به افتتاح حساب نمایید و خرید و فروش انجام دهید. با انجام این کار بایستی توجه فرمایید برای کد بورسی شما کدهای معاملاتی آنلاین متفاوتی صادر می‌گردد. درواقع کد بورسی شما در تمامی کارگزاری‌ها یکی است ولی هر کارگزاری برای شما یک کد آنلاین معاملاتی متفاوت صادر می‌کند. شما با ورود اطلاعات خود وارد سیستم معاملاتی آن کارگزاری می‌شوید.

مراحل دریافت کد بورسی

اولین قدم برای فردی که بتازگی قصد فعالیت در بازار سرمایه را دارد دریافت کد بورسی است . در ادامه گام به گام مراحل دریافت کد بورسی را شرح میدهیم.

گام اول : ثبت نام در سامانه سجام

سامانه سجام که کوتاه شده عبارت “سامانه جامع اطلاعات مشتریان” است، به منظور ثبت یکپارچه اطلاعات تمامی فعالان بازار بورس طراحی شده است. همه سرمایه‌گذاران بازار بورس، حتی سرمایه‌گذارانی که در گذشته و قبل از آنلاین شدن سیستم ها وارد بورس شده اند، باید اطلاعات خود را در سجام وارد و تایید کنند.

مراحل ثبت نام سجام عبارتند از:

1. مراجعه به سایت سجام و رفتن به صفحه ثبت نام
2. وارد کردن شماره تماس (شماره تماس بهتر است به نام خود شخص باشد) و کد ملی
3.  ارسال کد تایید ۴ رقمی از طریق پیامک برای مشتری
4.  وارد کردن کد تایید ۴ رقمی در سامانه
5.  تعیین نوع مشتری (ایرانی حقیقی – ایرانی حقوقی – خارجی حقیقی – خارجی حقوقی)
6.  پرداخت هزینه ثبت نام از طریق درگاه آنلاین بانکی (۱۵ هزار تومان)
7.  تکمیل فرم‌ها (اطلاعات هویتی، بانکی و مالی)
8.  استعلام اطلاعات وارد شده در فرم‌ها توسط سامانه سجام
9.  ارسال نتیجه استعلام از طریق پیامک به مشتری (اگر استعلام تایید شود کد رهگیری ۱۰ رقمی ارسال می‌شود. اگر استعلام به مشکل خورد، اشکال موجود اعلام شده و مشتری به صفحه ویرایش اطلاعات منتقل می‌شود)

گام دوم : احراز هویت

پس از ثبت اطلاعات در سامانه سجام و دریافت کد رهگیری، صحت اطلاعات وارد شده باید تایید شود. به این فرایند احراز هویت سجام گفته می‌شود. احراز هویت به دو روش انجام می‌شود :

•  احراز هویت حضوری
•  احراز هویت غیر حضوری

احراز هویت به روش حضوری

کد رهگیری که در مرحله ثبت نام دریافت شده به همراه اصل کارت ملی و اصل شناسنامه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید. برای اطلاع از تمامی مراکزی که برای احراز هویت حضوری قابل مراجعه هستند در سایت sejam.ir مشاهده کنید .

احراز هویت به روش غیر حضوری:

به علت صرفه جویی در زمان  و سهولت انجام امور امکان احراز هویت غیر حضوری نیز فراهم شده است. این امکان در اپلیکشین‌ها و سایت‌های مختلفی مانند اپلیکیشن سیگنال ، اپلیکیشن آپ و…مهیا شده است.
بطور مثال،برای احراز هویت از طریق اپلیکیشن سیگنال، مرحله اول دانلود و نصب اپلیکیشن از طریق کافه بازار، گوگل پلی را نجام دهید و سپس اطلاعات هویتی و تماسی خود را به همراه کد رهگیری سجام، در اپلیکیشن وارد کنید. پس از طی مراحل تا پایان، پیامی با عنوان موفقیت در احراز هویت برای شما ارسال میشود. از این زمان تا مدت حداکثر یک هفته، کد بورسی شما صادر شده و در اختیارتان خواهد گرفت.

گام سوم : انتخاب کارگزاری

با احراز هویت و صدور کد بورسی، مشتری به عنوان یک فعال بازار بورس شناخته شده و می‌تواند خرید و فروش سهام را آغاز کند. برای این منظور، مشتری باید یکی از کارگزاری‌های رسمی و مورد تایید سازمان بورس را انتخاب کند. کارگزاری ها به منظور تسهیل فرایند خرید و فروش سهام ایجاد شده و نقش واسطه میان سرمایه‌گذاران و سازمان بورس را دارند. چرا که سامانه ثبت نام کارگزاری‌ها با سامانه سجام لینک هستند و اطلاعت هویتی، ارتباطی و مالی مشتریان از سامانه سجام دریافت خواهد شد.
بعد از ثبت نام در کارگزاری مورد نظر کارگزاری شناسه کاربری و رمز عبور برای ورود به سامانه خرید و فروش آنلاین را در اختیار مشتری می‌گذارد. از این پس مشتریان می‌توانند با مراجعه به سامانه معاملات برخط کارگزاری و وارد کردن شناسه و رمز، اقدام به خرید و فروش آنلاین سهام کنند.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام و دریافت کد بورسی

مدارک لازم برای اشخاص حقیقی

همه افراد حقیقی با ارائه مدارک زیر می‌تواند با ارائه مدارک زیر برای دریافت کد معاملات بورس و فرابورس اقدام کند:

• اصل و کپی رو و پشت کارت ملی
• اصل و کپی شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
• مشخصات حساب بانکی (نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، نام و کد شعبه، نوع حساب)
• تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
• تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
• تکمیل فرم قرارداد انجام معاملات اینترنتی

مدارک لازم برای اشخاص حقوقی

هر فرد حقوقی (شرکت ها، موسسات، سازمان ها و…) نیز می‌تواند با ارائه مدارک زیر برای دریافت کد معاملات بورس و فرابورس اقدام کند:

•  اصل و تصویر روزنامه رسمی آگهی تاسیس
• اصل و تصویر روزنامه رسمی
• آگهی کلیه تغییرات
• اصل و تصویر اساسنامه
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
• تکمیل فرم تعهدنامه
• تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی
• تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
• نامه درخواست دریافت کدبورسی خطاب به کارگزاری
• معرفی نماینده جهت دریافت کد بورسی و انجام معاملات آنلاین

شرایط سنی برای دریافت کد بورسی

برای دریافت کد بورسی هیچ محدودیتی وجود ندارد. همه افراد در هر سنی و هر میزان تحصیلاتی میتوانند کد بورسی دریافت کنند. افراد زیر ۱۸ سال باید به همراه ولی و یا قیم خود اقدام به دریافت کد بورسی نمایند. تا کنون برای افراد زیر ۱۸ سال کد بورسی صادر می شد اما برای دریافت کد معاملاتی آنلاین می بایست مدرک تحصیلی حداقل دیپلم می‌داشتند. بنابراین این افراد تنها امکان معامله از طریق سامانه های معاملاتی “آفلاین” را داشتند. اما در حال حاضر افراد زیر ۱۸ سال هم میتوانند به سامانه معاملاتی آنلاین دسترسی داشته باشند. افراد زیر ۱۸ سال برای دریافت کد بورسی شرایط مخصوص به خود را دارند که در ادامه به شرح آن ها میپردازیم:

1. ثبت نام در سایت سجام :
   ثبت نام فرد زیر ۱۸ سال در سامانه سجام، علاوه بر تکمیل اطلاعات فردی لازم است ثبت اطلاعات بانکی به نام خود فرد را الزامیست.
2. احراز هویت :
   با همراه داشتن مدارک(کارت ملی و شناسنامه فرد زیر ۱۸ سال ) و مراجعه به یکی از دفاتر پیشخوان به همراه ولی یا قیم و تکمیل احراز هویت.
3. انتخاب کارگزاری :
   ثبت نام اولیه در سایت کارگزاری مورد نظر به نام فرد زیر ۱۸ سال و احراز هویت مانند سجام یعنی سرپرست و متقاضی هر دو به همراه مدارک (کارت ملی و شناسنامه) در یکی از شعب کارگزاری انتخابی انجام می شود . در مرحله بعد، در صورت تایید احراز هویت رمز و کلمه عبور برای متقاضی جهت خرید و فروش “آفلاین” صادر میشود جهت دسترسی به سامانه آنلاین بایستی تعهد نامه های از جانب پدر فرد یا قیم امضا شود.

مدارک لازم جهت مراجعه سرپرست به کارگزاری:

•  اصل و کپی شناسنامه سرپرست و متقاضی
• اصل و کپی کارت ملی سرپرست و متقاضی
• کد رهگیری که توسط سامانه سجام ارسال شده

تفاوت کد بورسی و کد آنلاین

کد بورسی توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و اداره تسویه وجوه صادر می‌شود در حالی که کد آنلاین شخص در هر کارگزاری، توسط همان کارگزاری‌ ایجاد می‌شود. هر فرد ، کد ملی منحصر به فرد خود را دارد. از طرفی، هر شخصی می‌تواند از خدمات چندین بانک استفاده کند و در بانک‌های مختلف حساب داشته باشد. در واقع، کد ملی شخص تغییر نمی‌کند و ثابت است ولی شماره حساب‌ها و شماره کارت‌های وی در بانک‌های مختلف، فرق دارد. کد بورسی هر شخص، مثل کد ملی هر شخص حقیقی یا شناسه ملی هر شخص حقوقی، منحصر به خود اوست و در کل بازار سرمایه، با همان کد بورسی شناسایی می‌شود. از طرف دیگر، هر شخصی می‌تواند با مراجعه چندین کارگزاری، از هر کدام یک کد آنلاین دریافت کند و در حقیقت از طریق سامانه‌های معاملاتی چندین کارگزاری، در بازار سرمایه فعالیت کند.

تفاوت کد بورسی با کد آتی

کد بورسی با کد معامله در بازار آتی کالا تفاوت دارد. یعنی در صورت داشتن کد سهامداری نمی‌توانید با آن، معامله در بازار آتی کالا را نیز انجام دهید و حتما باید کد آتی کالا را داشته باشید.

سوالات متداول

امکان بازیابی کد بورسی در صورت فراموشی آن وجود دارد؟

بله ، کافیست به سایت www.estelam.ime.co.ir مراجعه کنید و سپس اطلاعات درخواستی مانند کد ملی و شماره شناسنامه و شماره همراه را وارد کنید گزینه جستجو را بزنید، در صورتی که شما کد بورسی داشته باشید به شما نمایش داده خواهد شد.

آیا اتباع خارجی هم میتوانند کد بورسی دریافت کنند؟

بله ، اتباع خارجی امکان دریافت کد بورسی را برای انجام معاملات در بازار سهام ایران دارند. برای گرفتن کد بورسی اتباع خارجی لازم است که متقاضی دارای پاسپورت و حساب بانکی در ایران باشد.
جهت گرفتن کد بورسی، فرد خارجی ابتدا باید با در دست داشتن اصل پاسپورت به کارگزاری مورد نظر خود مراجعه کند. در صورتی که اطلاعات فرد کامل باشد، سازمان بورس پس از اینکه این مجوز به امضای ریاست سازمان رسید، اصل مجوز معامله را به زبان فارسی و برگردان آن به زبان انگلیسی را در اختیار کارگزاری قرار می‌دهد و کارگزاری در ۷ روز کاری آن را  به متقاضی خارجی تحویل خواهد داد.

امکان دریافت کد بورسی برای ایرانیان خارج از کشور وجود دارد؟

بله ، شخص می‌تواند با استفاده از تلفن همراه خود ثبت نام غیر حضوری را انجام دهد .برخی از سفارت ها نیز خدمات احراز هویت را انجام میدهند.بعد از دریافت کد بورسی و کد معاملاتی آنلاین میتوانند به راحتی در هر نقطه ایی از دنیا در بازار بورس ایران فعالیت کنند.

آیا میتوان کد بورسی یا کدکاربری را در اختیار کس دیگری قرار داد؟

سعی کنید کدبورسی و کدکاربری خود را در اختیار کسی قرار ندهید. کدبورسی به منزله امضاء ديجيتال شماست و مسئولیت تمامی معاملات صورت گرفته با کدبورسی بر عهده شما خواهد بود.

ویدیو آموزشی نحوه دریافت کد بورسی