صندوق های سرمایه گذاری مشترک چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک چیست؟
صندوق سرمایهگذاری یک نهادی هست که معمولا منابع پولی را از مردم یا حتی شرکتها جمعآوری میکند و با آن منابع اقدام به سرمایهگذاری در بخشهای مختلف میکند. همانطور که در قدیم عدهای جمع میشدند و سرمایهای جمع میکردند و با آن سرمایه فعالیتی اقتصادی انجام میدادند و کسب سود میکردند، اکنون نیز با گسترش جوامع این صندوقها هستند که همان کار را زیر نظر سازمانهایی مانند سازمان بورس در حال انجام هستند.
این صندوقها توسط افراد خبره اداره میشوند و ما فقط پولمان را در اختیار آنها قرار میدهیم و آنها با این پول بهترین سرمایهگذاریها را انجام میدهند. با این کار پول ما به صورت غیرمستقیم سرمایهگذاری شده و افزایش پیدا میکند.
آیا این صندوقها امن هستند؟
بله این صندوقها کاملا امن و زیر نظر سازمان بورس، حسابرسهای حرفهای و افراد معتمد هستند. من محمود مرادی نویسنده این مقاله در چند سال اخیر که در بازار بورس فعال بودهام شاهد نکته منفی خاصی از این صندوقها نبودهام و به نظرم این صندوقها گاها از بانکها هم مطمئنتر هستند. اما در همین چند سال اخیر همه ما شاهد ورشکستگی موسسات مالی و اعتباری بودهایم.
صندوقها در چه زمینههایی سرمایهگذاری میکنند؟
بسته به ماهیت صندوق، صندوقها میتوانند در بازار سهام، سپردهگذاری در بانک یا اوراق مشارکت که ابزارهایی که درآمد ثابت دارند محسوب میشوند، سرمایه گذاری در ملک و حتی سرمایهگذاری در طلا نیز انجام دهند.
در ابتدای شروع فعالیت صندوق، زمانی که در حال دریافت مجوزهای مربوطه است ماهیت و زمینه فعالیت صندوق نیز مشخص میشود.
برای مثال صندوقهایی که در بازار بورس فعالیت میکنند به صندوقهای در سهام معروف هستند. بقیه صندوقها هم به همین منوال صندوق در طلا، صندوق درآمد ثابت و صندوق در زمین و ساختمان نامیده میشوند.
همچنین صندوقهای مختلط نیز داریم که بخشی از دارایی آنها در بازار بورس و بخشی در ابزاهای درآمد ثابت مانند سپرده بانکی یا اوراق مشارکت سرمایهگذاری میشود که به آنها صندوقهای مختلط گفته میشود.
صندوقها اجازه سرمایهگذاری منابع خود در جاهای غیر از زمینه فعالیت خود ندارند و حتما باید دارایی خود را در راستای ماهیت صندوق سرمایهگذاری کنند. برای مثال صندوق در سهام بخش عمده داراییاش در سهام است و نمیتواند وارد حوزه مسکن یا طلا شود و حتما باید در بازار بورس سرمایهگذاری کند و خرید و فروش سهام انجام دهد.
سرمایهگذاری در این صندوقها برای چه کسانی مناسب است؟
سرمایهگذاری در این صندوقها مناسب افرادی هست که یا خودشان تخصص کافی برای سرمایهگذاری در حوزه مربوطه را ندارند یا سرمایه کافی ندارند.
برای مثال من یک سرمایهگذار هستم و معتقدم در آینده بورس رشد خواهد کرد اما دانش خرید و فروش یک سهام در بورس را ندارم پس سرمایه خودم را در اختیار صندوق سرمایهگذاری در بورس و سهام قرار میدهم. چون افراد بسیاری مانند من پول خودشان را در اختیار این صندوقها قرار دادهاند پس این صندوق به راحتی میتواند این دارایی را در خرید و فروش سهام سرمایهگذاری کنند.
ساز و کار این صندوقها چگونه است؟
ساز و کار این صندوقها به این صورت است که برای مثال مبلغ ۵ میلیارد تومان از طرف افراد زیادی در اختیار این صندوق قرار گرفته است. این ۵ میلیارد در واحدهای ۱۰۰ هزار تومانی در اختیار این صندوق قرار میگیرد. یعنی این صندوق از۵۰ هزار قطعه ۱۰۰ هزار تومانی تشکیل شده است. به هر قطعه یک واحد یا یونیت گفته میشود. در حسابداری به هر واحدNAV صندوق گفته میشود که مخفف عبارت انگلیسی net asset value یعنی خالص ارزش هر واحد سرمایهگذاری میباشد.
برای مثال من میخواهم یک میلیون تومان در اختیار این صندوق قراردهم:
به این صورت است که به دفتر این صندوق مراجعه میکنم و درخواست صدور واحد را پر کرده و بعد از واریز مبلغ یک میلیون تومان به حساب صندوق، صندوق ده واحد صد هزار تومانی را به نام من صادر کرده و من مالک آن ده واحد هستم.
اگر بعد از مدتی مجددا نیاز به پول خود داشته باشم باز هم به دفتر صندوق مراجعه کرده و درخواست ابطال واحد را تکمیل کرده و پول خود را به ارزش روز دریافت میکنم.
سوددهی این صندوقها چگونه است؟
این صندوقها یا سود نقدی را که ایجاد کردهاند مستقیما به سرمایهگذار پرداخت میکنند یا ارزش واحدهای سرمایهگذاری آنها افزایش پیدا میکند. بیشتر صندوقهای فعال در بورس ما از روش دوم استفاده میکنند. به صورتی که امروز من یک میلیون تومان متشکل از ده واحد صد هزار تومانی در اختیار صندوق قرار دادهام. توجه کنید امروز دارایی صندوق پنج میلیارد تومان است که پنجاه هزار واحد صد هزار تومانی است. برای مثال بعد از شش ماه دارایی این صندوق با فعالیتهایی که انجام دادهاند (خرید و فروش سهم در بازار بورس) به هفت میلیارد تومان افزایش داشته است یعنی چهل درصد رشد در ارزش دارایی صندوق.
ازآنجایی که واحدهای این صندوقها ثابت هستند پس اگر اکنون هفت میلیارد تومان دارایی را به پنجاه هزار واحد تقسیم کنیم قیمت هر واحد صد و چهل هزار تومان شده است. پس دارایی من سرمایهگذار هم چهل درصد رشد کرده و به عدد یک میلیون و چهارصد هزار تومان رسیده است.
صندوقها موظف هستند در پایان هر روز ارزش خالص داراییهای صندوق و ارزش هر واحد NAV صندوق را در سایت www.fipiran.ir و در قسمت صندوقهای این سایت منتشر کنند. حالا سرمایهگذار میتواند در پایان هر روز با مراجعه به سایت مذکور خالص داراییهای خود را محاسبه کرده و در مورد آینده سرمایهگذاری خودش تصمیمگیری کند.
سایت فیپیران و قسمت صندوقها در تصویر زیر به وضوح مشخص است:
آیا هر بار که نیاز داشتیم باید برای درخواست پول خود به دفتر صندوق مراجعه کنیم؟
این بستگی به امکانات و استراتژی صندوق دارد. بعضی از صندوقها بعد از اولین مراجعه شما به دفتر صندوق یک دسترسی اینترنتی برای شما ایجاد میکنند که بعد از آن درخواستهای صدور یا ابطال واحدهای خود را میتوانید به صورت اینترنتی انجام دهید. بعد از درخواست ابطال، اینترنتی صندوق مذکور پول را به حساب بانکی شما که روز اول ثبت نام در اختیار صندوق قرار دادهاید واریز میکند. برخی از صندوقها که این امکان را ندارند هر بار باید به دفتر صندوق مراجعه کنید.
آیا برای این نوع صندوقها نیز کد بورسی باید داشته باشیم؟
یادآور میشوم برای تمام فعالیتهای بورسی باید کد بورسی داشته باشید و کد بورسی اولین قدم فعالیت در بورس است. اما فرآیند صندوقها کمی متفاوت است. صندوقهای سرمایه گذاری دو نوع هستند یا قابل معامله در بورس (ETF) یا غیر قابل معامله در بورس. برای آشنایی با صندوقهای قابل معامله در بورس مقاله همه چیز درباره صندوقهای قابل معامله در بورس را مطالعه کنید. اگر شما قصد سرمایه گذاری در صندوق قابل معامله در بورس را دارید نیاز به کد بورسی دارید در غیر اینصورت نیاز به کد بورسی نیست.
آیا امکان معامله واحدهای این صندوقها در بورس وجود دارد؟
بله برخی صندوقها این امکان را دارند که به صندوقهای قابل معامله در بورس مشهور هستند. در مقاله صندوقهای قابل معامله یا ETF این نوع صندوقها را توضیح دادهام.
درباره محمود مرادی
من قول میدهم شما میتوانید بورس را بسیار ساده آموزش ببینید و از محل سرمایه گذاری در این بازار با کار بسیار کم به درآمدهای باورنکردی برسید. موسس و مدیر وبسایت مدرسه بورس | تحلیلگر و مدرس بازار بورس در کارگزاری آگاه
نوشته های بیشتر از محمود مرادی7 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سپاس.عالی مفید و کاربردی بود.
عالی
ممنون
ارائه توضیحات راجع به صندوق ها بهتر از این نمیشد بسیار عالی بود
سلام ببخشید چرا من از کارگذاری سهام صندوقهای سرو کاردان آگاس وکاریس خرید کردم قیمت آن با سایت صندوق خیلی متفاوته ومن از ۵۰ میلیون که سرمایه گذاشتم ۱۸روزه تا الان ۱۱ میلیون ضرر داشته بنظرتون کی به سود میرسه ممنون میشم توضیح دهید
سلام
اولین نکته:دقت کنید در زمان خرید صندوق قابل معامله بورسی قیمت تابلوی صندوق نباید با nav صندوق اختلاف زیادی داشته باشد اگر اختلاف زیادتر از ۳ درصد بود در خرید کردن صبور باشید تا قیمتها به هم نزدیک شوند
دومین نکته: در چند روز اخیر به واسطه منفی شدن بازار بورس برخی از صندوق ها نیز منفی شدهاند
عالی بود فقط یه سوال حکم شرعی این صندوقها چگونه است؟فقط در مورد سود صندوق ها صحبت شد اگر صندوق متضرر شود و دارایی صندوق کم شود آیا ارزش واحد من هم کم خواهد شد یعنی من زمانی خواستم پولم را برداشت کنم اصل پول به من برگشت داده میشود یا ضرر را از اصل پول من کسر میکنند ؟
از نظر شرعی مسالهای ندارد
و ما سوال دومتان: اگر صندوق زیان کنند اگر در آن دوره شمت هم مالک واحدهاش باشید شما هم زیان خواهید کرد. تنها صندوقهای درآمد ثابت زیان ندارند وگرنه بقیه صندوقها احتمال زیان دارند. دقت کنید در کوتاه مدت صندوق ها فراز و نشیب دارند اما در بلند مدت من هنوز صندوقی ندیدهام که زیان داشته باشدو و همیشه سود ده بودهاند.